THĂNG THIÊN VẤN
BẦN
Thì năng chi thị thôi vân lộ,
Ngã tương bình bộ, thượng thăng thiên.
Nhớ thuở xưa Tý hội khai thiên,
Mới biết được nhất nguyên nơi Giời ở.
Hói quê quán nhà Giời đâu thế hở,
Có tiện đường ta thử lên chơi
Chốn đông tây ấy ngõ nhà giời
Chấn môn xuất nhi loài môn nhập.
Nhớ thuở trước Phan Long mạc cập,
Đường thăng thiên cung bậc ngại ngùng thay.
Buổi văn minh ta gặp hội này,
Lên giời sẵn tàu bay không mấy chốc.
Giương thẳng cánh vặn xoay máy trục,
Thẳng gió đưa thông thốc bay lên,
Kim nam châm phương bắc chỉ miền,
Cứ gióng thẳng, Đông thiên là nẻo ấy.
Năm giờ sáng tàu bay lên tới đấy,
Rạng đông rồi Giời mới ló ra
Liền chắp tay bái lạy Giời già
Giời mới hỏi đi đâu mà sớm thế.
Trình rằng:” Có nhân gian sự thể,
Lên hỏi Giời, Giời kể cho hay
Sao Giời công mà lại riêng tây
Chi nỡ để lòng này chi lắm tá.
“Đồng thị thiên quang, đồng thị dã
Kỷ nhân phú quý, kỷ nhân bần”.
Đã sinh ra ai chẳng là thân
Người giàu có kẻ nợ nần chi ác nghiệt,
Sao có kẻ ăn tiêu không hết, người thì lần đến mệt chẳng ra
Thế mà Giời bảo công a, trời lại bảo “trời sinh trời dưỡng”.
Giời đỏ mặt mắng:” Thằng nói bướng,
Của đứt giây rơi xuống rõ con nhà
Nhác trông mình phong độ nho gia
Người đọc sánh sao mà không nhớ sách.
Chữ minh công phải xem cho minh bạch
Tự tri bần, còn oán trách chi ông
Tạo hóa đây ông nhắc lại là công
Người đọc sách lẽ đâu ông có phụ.
Si tủng ấm á gia hào phú
Thì năng chi thị thôi vân lộ,
Ngã tương bình bộ, thượng thăng thiên.
Nhớ thuở xưa Tý hội khai thiên,
Mới biết được nhất nguyên nơi Giời ở.
Hói quê quán nhà Giời đâu thế hở,
Có tiện đường ta thử lên chơi
Chốn đông tây ấy ngõ nhà giời
Chấn môn xuất nhi loài môn nhập.
Nhớ thuở trước Phan Long mạc cập,
Đường thăng thiên cung bậc ngại ngùng thay.
Buổi văn minh ta gặp hội này,
Lên giời sẵn tàu bay không mấy chốc.
Giương thẳng cánh vặn xoay máy trục,
Thẳng gió đưa thông thốc bay lên,
Kim nam châm phương bắc chỉ miền,
Cứ gióng thẳng, Đông thiên là nẻo ấy.
Năm giờ sáng tàu bay lên tới đấy,
Rạng đông rồi Giời mới ló ra
Liền chắp tay bái lạy Giời già
Giời mới hỏi đi đâu mà sớm thế.
Trình rằng:” Có nhân gian sự thể,
Lên hỏi Giời, Giời kể cho hay
Sao Giời công mà lại riêng tây
Chi nỡ để lòng này chi lắm tá.
“Đồng thị thiên quang, đồng thị dã
Kỷ nhân phú quý, kỷ nhân bần”.
Đã sinh ra ai chẳng là thân
Người giàu có kẻ nợ nần chi ác nghiệt,
Sao có kẻ ăn tiêu không hết, người thì lần đến mệt chẳng ra
Thế mà Giời bảo công a, trời lại bảo “trời sinh trời dưỡng”.
Giời đỏ mặt mắng:” Thằng nói bướng,
Của đứt giây rơi xuống rõ con nhà
Nhác trông mình phong độ nho gia
Người đọc sánh sao mà không nhớ sách.
Chữ minh công phải xem cho minh bạch
Tự tri bần, còn oán trách chi ông
Tạo hóa đây ông nhắc lại là công
Người đọc sách lẽ đâu ông có phụ.
Si tủng ấm á gia hào phú
Trí
tuệ thông minh khước thụ bần.
Tỵ nạnh chi những kẻ si nhân, Câu quân tử đa truân ai mà chả.
Nó vụng dại chẳng cho nó khá
Tài nó hèn làm chả nên ăn.
Ngươi khôn ngoan dù có khó khăn,
Khéo thu xếp tảo tần rồi cũng đủ.
Nhân gặp hội cao long đắc vũ,
Có đỉnh chung mà cũng đủ cân đai.
Ta đã cho ta có bảo ai,
Rồi mới biết chẳng sai tay tạo hóa.
Kìa Vương Khải,Thạch Sùng đấy nhá,
Ta ngoảnh đi mà tiền phú hóa hậu bần,
Nghèo như Mông Chính, Mãi Thần,
Ta nhắc lại, mà tiền bần hậu phú.
Thôi hạ giới hãy nghe ta nhủ,
Mau trở về bảo với lũ nhân gian,
Đừng thấy nghèo mà vội phàn nàn,
Đừng thấy có mà toan vắt vẻo,
Như con túng dễ ai ăn đứt,
Tiền bạc nghèo, tai mắt có nghèo đâu.
Con về phải nghĩ cho sâu,.
Đừng mơ tưởng sự giàu cùng sự có.
Chúng nó có mặc cha chúng nó,
Mình có tài, hẳn có vinh hoa.
Đừng trách Giời, đừng giận người ta,
Ai như thế mới là người học thức ».
Nghe Giời giải, xuôi lòng ấm ức
Tạ Giời xanh mà lạy đức cao minh,
Quay tàu ra nhẹ bước đăng trình,
Giang thẳng cánh rập rình xuôi hạ giới.
Việc túng bấn bỏ qua không nghĩ ngợi,
Ta có Giời, Giời lại có ta
Lẽ đâu chịu thế này a !
